Các Hạn Chế Của Bitcoin

　　Nếu bạn đã tìm hiểu kỹ các nội dung ở hai bài học trước trong phần này, bạn hẳn đã học được những điều quan trọng sau đây.

• 　　Tiền điện tử đáp ứng tất cả các đặc điểm của đồng tiền ổn định.

• 　　Bitcoin là tiền điện tử đầu tiên và có ảnh hưởng nhất.

• 　　Người tạo ra Bitcoin là Satoshi Nakamoto – công bố bản thiết kế vào năm 2008.

• 　　Nguyên lý hoạt động của Bitcoin để đạt được tính khan hiếm của tiền kỹ thuật số.

　　Những thành tựu của người tạo ra Bitcoin đem lại cũng quan trọng như việc phát minh ra Internet hoặc máy tính cá nhân. Không chỉ đơn giản là một hình thức kiếm tiền mới mà còn là một quan điểm hoàn toàn mới về tiền.

　　Mặc dù Bitcoin ưu việt là thế nhưng nó không hoàn hảo.

　　Vấn đề này được gọi là bộ ba bất khả thi của Bitcoin; làm thế nào để đạt được ba chức năng cốt lõi của một loại tiền điện tử lý tưởng:

　　1. Tính bảo mật – Liệu nó có có thể cung cấp một hệ thống tiền tệ an toàn, đáng tin cậy và tin tưởng không

　　2. Khả năng mở rộng – Liệu nó có thể hỗ trợ số lượng người dùng ngày càng tăng mà không ảnh hưởng đến tốc độ hoặc sự tiện lợi không？

　　3. Phân quyền – Liệu nó có thể tiếp tục hoạt động mà không có cơ quan kiểm soát trung tâm hay không？

　　Khi đã hiểu rõ được bộ ba bất khả thi này, bạn sẽ có nhìn nhận đánh giá đúng hơn về các vấn đề mà Bitcoin cần giải quyết, cũng như những vấn đề mà Bitcoin không phải là giải pháp lý tưởng.

　　Sau đó khi đặt vào bối cảnh các dự án và đổi mới xuất hiện để giải quyết những thiếu sót đã nhận thấy, thuộc một trong ba nhóm riêng biệt:

　　· Thay đổi các quy tắc

　　· Xây dựng dựa trên những thành tựu đã có

　　· Xây dựng một giải pháp thay thế /hi sinh cho một trong những trụ cột

　　Một trong những điểm yếu thường được thảo luận nhất, đó là để tạo ra một loại tiền Internet khan hiếm mới, không chịu quyền kiểm soát, Satoshi Nakamoto đã phải ưu tiên các tính năng về thiết kế khiến Bitcoin không phù hợp với các giao dịch có tần suất cao và giá trị thấp.

　　Ví dụ minh họa

　　Thiết kế của Bitcoin đạt được điểm A và B – tính bảo mật và phân quyền – đổi lại là không có được khả năng mở rộng (C) để sử dụng như một phương tiện trao đổi thuận tiện. Hình ảnh minh họa thường được sử dụng nhất là mua một tách cà phê.

　　Từ bài viết trước của chúng tôi, chúng ta đã khám phá cách mạng lưới Bitcoin xác nhận các giao dịch mới. Mỗi xác nhận mất khoảng 10 phút, với sáu xác nhận được coi là tối ưu, để giảm tỷ lệ giao dịch không chính xác xuống mức nhỏ.

　　Giờ đây, không cần đến một nhà khoa học máy tính nào để phát hiện ra việc mua một tách cà phê không mất tới 60 phút, hay thậm chí 10 phút. Trên cơ sở đó, không ai muốn sử dụng bitcoin để thực hiện giao dịch ngay lập tức , đặc biệt là khi có các dịch vụ hoàn toàn tốt hiện có cung cấp sự tiện lợi đó để đổi lấy những gì mà bitcoin đang làm tốt.

　　Với thiết kế tập trung, Mạng lưới Visa có thể hỗ trợ 65.000 tin nhắn giao dịch mỗi giây; do những mặt hạn chế đã được đề cập ở trên, Bitcoin có thể hỗ trợ 7 giao dịch mỗi giây. Bitcoin hy sinh tốc độ để đổi lấy tính bảo mật thông qua quá trình xác nhận, đây là nguyên tắc cơ bản được quản lý bởi một mạng lưới phi tập trung.

　　Các giải pháp được đề xuất để giải quyết bộ ba bất khả thi này đã dẫn đến việc mở rộng hệ sinh thái tiền điện tử cũng như chủ nghĩa bộ lạc (tribalism) và xích mích, khi mà mỗi nhóm đều tin tưởng vào giá trị của phương pháp tiếp cận của họ.

　　Cuộc tranh luận thực sự duy nhất đến từ việc liệu mọi người sử dụng hệ thống hay chỉ là một giải pháp thay thế. Thách thức thực sự đầu tiên đối với thiết kế mở này là vào tháng 8 năm 2017 khi một Bitcoin thay thế ra đời, với các quy tắc hơi khác một chút, được gọi là Fork.

　　1 – Thay đổi các quy tắc (Fork)

　　Bitcoin được xây dựng để trở thành mã nguồn mở, vì vậy bất kỳ ai không thích các quy tắc chỉ cần sao chép và tạo ra phiên bản sửa đổi của riêng họ. Đây được gọi là Fork.

　　Cho đến nay đã có 105 Fork, nhấn mạnh rằng trong mắt nhiều người, thiết kế của Bitcoin có một số sai sót. Sự ra đời của Fork vừa nhấn mạnh bản chất dân chủ của Bitcoin cũng như một lời nhắc nhở về một vài bản chất của con người.

　　· Bạn sẽ không bao giờ làm hài lòng tất cả mọi người mọi lúc.

　　· Lòng tham thường là động lực lớn nhất hơn là sự đổi mới.

　　Điều quan trọng cuối cùng là liệu các Fork có được hỗ trợ bởi các thợ đào coin, những người chỉ hành động vì lợi ích kinh tế của riêng họ hay không. Những thợ đào coin kiếm tiền từ việc tạo các khối mới và từ phí giao dịch, nhưng không có ai sử dụng hoặc mua đồng coin cơ bản, cũng không cung cấp giá trị và Fork đã không đáp ứng được điều đó.

　　Ở bài học tiếp theo, chúng ta sẽ khám phá chi tiết hơn về các Fork, xem xét những thành công, thất bại và ý nghĩa của chúng đối với sức khỏe tổng thể của hệ sinh thái rộng lớn hơn.

　　2 – Phát triển các chức năng còn thiếu sót (Layer 2)

　　Khi đã tìm hiểu sâu hơn về Bitcoin, bạn có thể sẽ bắt gặp thuật ngữ Layer 2'. Trong khái niệm về các lớp thì Bitcoin là lớp cơ sở, với các giao dịch được ghi lại trong các khối được kết nối qua một chuỗi ngày càng tăng.

　　Những gì diễn ra trên lớp cơ sở thường được gọi là dữ liệu ‘on-chain’. Các giao dịch diễn ra trên chuỗi (on-chain) tuân theo các quy tắc đồng thuận và với Bitcoin, là những mặt hạn chế của bộ ba bất khả thi.

　　Tuy nhiên, việc sử dụng lớp 2 (Layer 2) có thể tương tác với lớp cơ sở nhưng không bị giới hạn bởi nó có thể tạo ra giải pháp cho trường hợp sử dụng của quán cà phê. Giải pháp này là một giao thức Lightning Network (LN) mà chúng ta sẽ thảo luận trong một bài viết riêng.

　　Tóm lại, giao thức LN mang lại tốc độ giao dịch như của Visa, với một phần nhỏ chi phí. Công nghệ thì đã có, nhưng thứ còn thiếu là tính khả dụng và hiệu ứng mạng lưới

　　3 – Hi sinh một trong những khái niệm (Altcoins – đồng coin thay thế)

　　Hai giải pháp cho đến nay để giải quyết các vấn đề về mở rộng quy mô Bitcoin để trở thành một phương tiện trao đổi thuận tiện là hoặc thích ứng với thiết kế Bitcoin, hoặc xây dựng phát triển dựa trên nó. Lĩnh vực đổi mới thứ ba vẫn giữ nguyên các khái niệm nhưng thông qua các thiết kế khác nhau về cơ bản và các yếu tố thỏa hiệp ..

　　Tiền điện tử quan trọng nhất sau Bitcoin là Ethereum. Mặc dù có một số điểm tương đồng trong cách sử dụng chúng như một loại tiền kỹ thuật số, Ethereum có tham vọng lớn hơn nhiều – trong vai trò là một máy tính thế giới – có nhà sáng lập Vitalik Buterin xuất hiện công khai, và ít rõ ràng hơn về khía cạnh quan trọng của nguồn cung tiền của nó.

　　Chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết Ethereum trong một bài học sau, nhưng mức độ liên quan của nó ở đây là - cho dù bạn có đồng ý với thiết kế và cách tiếp cận của nó đối với bộ ba bất khả thi hay không - thì chức năng của nó trong vai trò là tiền kỹ thuật số cho phép giao dịch nhanh hơn nhiều.

　　Ngoài ra, khái niệm 'máy tính thế giới' có nghĩa là - theo những thuật ngữ rất đơn giản - Ethereum cho phép bất kỳ ứng dụng nào có thể được rút gọn thành các thuật ngữ toán học được xây dựng dựa trên nó và được hỗ trợ bởi một mạng lưới phi tập trung, chứ không phải bởi máy chủ ở New York hoặc London.

　　Ethereum nhanh chóng truyền cảm hứng cho một làn sóng tiền điện tử có thể sử dụng nó như một bệ phóng, cùng với một tiêu chuẩn đơn giản để tạo ra các đồng coin mới được gọi là ERC20. Điều này tạo ra các đổi mới nhanh chóng, mở ra cơ hội cho cách giải pháp khác nhau đối với bộ ba bất khả thi.

　　Một trong những khía cạnh quan trọng của Ethereum là cách nó huy động vốn đầu tư ban đầu. Một nhóm - có trụ sở tại Thụy Sĩ - đã thành lập dự án có tên gọi là ‘Initial Coin Offering’ hay gọi tắt là ICO. Đây là một con đường tắt để huy động vốn đầu tư truyền thống cho một doanh nghiệp mới. Bất kỳ ai có bitcoin, một địa chỉ email và sẵn sàng chấp nhận rủi ro đều có thể đầu tư.

　　Sau khi Ethereum hoạt động và tăng giá, phương pháp tiếp cận ICO (trong giai đoạn 2017-19) đã chứng kiến số lượng lớn khổng lồ được huy động, trong một số trường hợp được chung quy là các ý tưởng.

　　Một số ý tưởng trong số đó không bao giờ thành hiện thực, nhưng nhiều ý tưởng đã tự thiết lập để cung cấp các giải pháp tiềm năng cho bộ ba bất khả thi của blockchain, cũng như các ứng dụng mới sáng tạo cho các mạng lưới phi tập trung ngoài tiền internet

　　Bộ ba bất khả thi & tương lai của Blockchain

　　Mặc dù chúng ta đều biết rằng Bitcoin có những mặt hạn chế, cũng giống như việc bạn nhận ra rằng Siêu anh hùng yêu thích của bạn cũng có một điểm yếu, nhưng đây luôn là một phần của thiết kế. Các giao dịch bitcoin trên chuỗi (on-chain) phù hợp nhất cho các khoản thanh toán có giá trị cao, không thường xuyên; nói cách khác, là trường hợp sử dụng bitcoin như để Lưu trữ Giá trị.

　　Từ các bài học trước, chúng ta biết rằng tiền cũng phải có chức năng như một Phương tiện Trao đổi, và đó là nơi đưa ra các giải pháp cho bộ ba bất khả thi.

　　Với bối cảnh này, bây giờ chúng ta có thể đi tìm hiểu sâu hơn về từng giải pháp tiềm năng – các Fork, giao thức Lightning Network và Ethereum - và từng giải pháp này liên quan như thế nào đến hệ sinh thái tiền điện tử rộng lớn hơn với nhiều loại đồng coin và dịch vụ đang nổi lên.