Ethereum Là Gì?

　　Ethereum

　　Bitcoin sử dụng công nghệ blockchain để quản lý và tạo tiền kỹ thuật số một cách an toàn mà không cần bên thứ ba tập trung. Ethereum blockchain cũng hỗ trợ tiền tệ kỹ thuật số phi tập trung - được gọi là Ether - nhưng với sự cải tiến bổ sung của một thứ gọi là Hợp đồng thông minh.

　　Hợp đồng thông minh là các thỏa thuận tự động, có thể thực thi mà không cần bên trung gian thứ ba. Về cơ bản, hợp đồng thông minh là các thỏa thuận có thể lập trình được, hợp đồng này được thực hiện mà không có bất kỳ sự tham gia nào của con người.

　　So if you think of Bitcoin using blockchain technology to store currency transaction data, Ethereum uses blockchain technology to store contractual data (along with transaction data).

　　Ethereum sử dụng sự cải tiến này để cung cấp một nền tảng mã nguồn mở mà các nhà phát triển phần mềm có thể xây dựng các ứng dụng trên đó (một khái niệm chúng tôi đã đề cập trong một bài báo trước đây thảo luận về những hạn chế của Bitcoin).

　　Các ứng dụng được xây dựng trên Ethereum được phân quyền và có thể được tạo và sử dụng mà không cần sự cho phép hoặc quy định từ bất kỳ bên tập trung thứ ba nào. Chúng được gọi là DApps - ứng dụng phi tập trung.

　　Do đó, Ethereum được coi là 'Máy tính Thế giới'. Đây là blockchain có thể lập trình đầu tiên trên thế giới. Theo nghĩa này thì Ethereum được cung cấp bởi mạng lưới các máy tính tham gia dựa trên đòn bẩy kinh tế, nhằm mang lại một nền tảng cho phép các ứng dụng chạy mà không có bất kỳ khả năng nào về thời gian chết, gian lận hay sự can thiệp của bên thứ ba,.

　　Cũng giống như máy tính cá nhân chạy các ứng dụng cục bộ như Microsoft Word, Ethereum chạy các ứng dụng toàn cầu được phân quyền và phân bổ.

　　Nguồn gốc của Ethereum và mục tiêu

　　Để hiểu rõ hơn tại sao Ethereum lại quan trọng và nền tảng đang hướng tới đâu thì việc bạn kiểm tra nguồn gốc và hiểu được các mục tiêu ban đầu của Ethereum là cực kì hữu ích. Ethereum lần đầu tiên được đề xuất trong sách trắng năm 2013 bởi Vitalik Buterin.

　　Vitalik là một lập trình viên muốn xây dựng dựa trên sự cải tiến của Bitcoin và mang lại khả năng phát triển ứng dụng cho thế giới blockchain. Tầm nhìn của Vitalik đối với không gian blockchain là thay vì có các blockchain riêng lẻ cho các ứng dụng riêng lẻ, sẽ có một nền tảng blockchain mà bất kỳ ai cũng có thể xây dựng các ứng dụng phi tập trung trên đó.

　　Vì vậy, thay vì có bitcoin cho tiền tệ và một blockchain khác cho ứng dụng khác, Ethereum có thể cung cấp nền tảng blockchain cho bất kỳ thứ gì có thể được rút gọn thành logic lập trình.

　　Đến đây chúng ta có thể bắt đầu hiểu sự khác biệt của Ethereum so với Bitcoin. Bitcoin sử dụng blockchain để cung cấp một phương tiện trao đổi phi tập trung và an toàn đáng tin cậy.

　　Mặc dù Ethereum cũng có khả năng như Bitcoin, Ethereum được thiết kế như một blockchain để cung cấp một nền tảng phi tập trung và an toàn đáng tin cậy để xây dựng các ứng dụng trên đó. Vì từ ý tưởng về một “máy tính thế giới”.

　　Các mục tiêu của Ethereum có thể được tóm tắt như sau:

　　Cung cấp nền tảng cho phép các kỹ sư phần mềm xây dựng ứng dụng và người dùng sử dụng các ứng dụng:

　　1. Phi tập trung - không có sự kiểm soát của bên tập trung thứ ba.

　　2. An toàn đáng tin cậy - gian lận và sự can thiệp của bên thứ ba là cực kỳ khó nếu không muốn nói là không thể

　　3. Có thể truy cập rộng rãi - bất kỳ ai cũng có thể xây dựng, triển khai và sử dụng các ứng dụng Ethereum mà không cần sự cho phép.

　　Các Đặc Điểm và Hệ Sinh Thái Độc Đáo của Ethereum

　　Vậy làm cách nào để Ethereum đạt được những mục tiêu này？ Ethereum được thiết kế như một blockchain với ngôn ngữ lập trình 'Turing complete' được tích hợp sẵn - được gọi là Solidity - có thể được sử dụng để tạo các hợp đồng thông minh.

　　Turing Complete

　　Tất cả ‘Turing complete’ là Solidity là một ngôn ngữ lập trình có khả năng lập trình cho bất kỳ tính toán giả định nào. Vì vậy, về lý thuyết, bất kỳ ứng dụng máy tính nào cũng có thể được lập trình trong Solidity và chạy trên nền tảng Ethereum. Do đó, ngôn ngữ này là những gì 'hợp đồng thông minh' của Ethereum sử dụng để viết nên.

　　Giống như Bitcoin sử dụng công nghệ blockchain để lưu trữ dữ liệu giao dịch của Bitcoin một cách an toàn và phi tập trung, Ethereum sử dụng công nghệ blockchain để lưu trữ dữ liệu giao dịch và dữ liệu hợp đồng.

　　Bằng cách cung cấp một blockchain hoàn chỉnh với một ngôn ngữ lập trình, Ethereum có thể đạt được mục tiêu trở thành một nền tảng cho các ứng dụng phi tập trung, an toàn đáng tin cậy và có thể truy cập được trên toàn cầu.

　　Từ điều này, chúng ta có thể bắt đầu hiểu hệ sinh thái mà Ethereum cho phép và tại sao lại có nhiều sự quan tâm dành cho nền tảng này.

　　Trước Ethereum, thế giới blockchain chỉ giới hạn trong một ứng dụng chính (tiền điện tử thông qua Bitcoin) và các dự án đầu cơ khác như Namecoin sử dụng blockchain để bán tên miền phi tập trung. Ethereum cung cấp nền tảng cho bất kỳ ứng dụng phi tập trung nào được xây dựng trên đó.

　　Ethereums transaction fees are known as Gas (more on this later). Nhưng các DApp này sẽ hoạt động như thế nào？ Chà, một thành phần quan trọng trong chức năng của chúng là Ether - tiền tệ bản địa của Ethereum, được sử dụng làm tiền tệ cho các giao dịch trên nền tảng Ethereum. Giống với Bitcoin, nền tảng Ethereum thưởng cho người dùng xác minh giao dịch bằng cách tính phí. Phí giao dịch của Ethereum được gọi là Gas (chúng tôi sẽ nói thêm về điều này ở phần sau).

　　Tuy nhiên, không giống như Bitcoin, Ethereum cũng cho phép các loại tiền tệ khác được sử dụng trên nền tảng này. Bất kỳ ai cũng có thể tạo tài sản và sử dụng Ethereum để giao dịch tài sản đã tạo ra. Tài sản này được gọi là token (tiền mã thông báo).

　　Một số ứng dụng nổi tiếng của token bao gồm:

　　1. Stablecoins: token gắn liền với giá trị của tiền tệ truyền thống, giải quyết phần lớn vấn đề biến động của tiền điện tử hiện tại.

　　2. Governance tokens - những token này có thể đại diện cho quyền biểu quyết cho một ứng dụng phi tập trung.

　　3. Collectables tokens - những token này có thể đại diện cho các vật phẩm có thể thu thập được như tác phẩm kỹ thuật số hoặc các vật phẩm trò chơi có thể thu thập. Chúng thường được gọi là NFT (token không thể thay thế).

　　Hệ sinh thái Ethereum và những cải tiến

　　Kể từ năm 2013, nhiều ứng dụng phi tập trung đã được xây dựng trên Ethereum. Hệ sinh thái Ethereum phụ cận đã phát triển lên mức vốn hóa thị trường hơn 140 tỷ đô la. Các ứng dụng phi tập trung nổi tiếng bao gồm Nền tảng kỹ thuật số và Nền tảng marketplace và các trình duyệt web như Brave cho phép bạn kiếm tiền điện tử từ việc duyệt internet.

　　Gần đây hơn, Ethereum đã thúc đẩy sự bùng nổ của ngành tài chính phi tập trung, hay còn được gọi là DeFi.

　　DEFI

　　Những cải tiến bao gồm các sàn giao dịch phi tập trung và các nền tảng cho vay trong số nhiều nền tảng khác nữa. Ngành công nghiệp còn non trẻ này đã phát triển nhanh và liên tục tăng trưởng - là một ví dụ xuất sắc về sức mạnh của Ethereum.

　　Một ví dụ thú vị khác về sức mạnh và có lẽ là sự nguy hiểm của nền tảng Ethereum là DAO. DAO là một Tổ chức tự trị phi tập trung kỹ thuật số và là một dạng quỹ đầu tư mạo hiểm do nhà đầu tư định hướng.

　　DAO mục đích trở thành một quỹ đầu tư mạo hiểm mới cho phép các nhà đầu tư bỏ phiếu thông qua các token được cấp dựa trên số tiền đã đầu tư. Người ta ước tính rằng quỹ đã đạt được giá trị Ether là hơn 150 triệu đô la.

　　Việc này kéo dài khoảng 6 tháng vào năm 2016 trước một cuộc tấn công khiến Ether trị giá gần 50 triệu đô la bị đánh cắp. Ether này cuối cùng đã được trả lại cho chủ sở hữu ban đầu của nó thông qua một 'hard-fork'. Lần fork này có nghĩa là blockchain Ethereum ban đầu không còn là chuỗi Ethereum chính (được gọi là chuỗi chính) và hiện được gọi là Ethereum classic.

　　DAO đã nêu bật các lỗ hổng cụ thể bằng cách tạo DApp trên quy mô lớn. Cụ thể là các cơ sở mã phức tạp cần thiết để phát triển các DApp lớn như DAO có thể được khai thác.

　　Để có được câu chuyện toàn diện về Ethereum và hiểu được nơi nền tảng đang hướng tới tiếp theo, chúng ta cần xem xét các lỗ hổng này một cách chi tiết hơn và đánh giá nền tảng dựa trên những hạn chế của nó.

　　Hạn chế của Ethereum

　　Hạn chế đáng kể nhất của Ethereum - giống như Bitcoin - là khả năng mở rộng của nó, cũng như Bitcoin, khó đạt được khả năng mở rộng mà không phải hy sinh phân quyền hoặc bảo mật,

　　Tiền tệ Fiat đạt được tính bảo mật và khả năng mở rộng nhưng hy sinh tính phân quyền để làm được điều đó. Ngược lại, Bitcoin đạt được sự phân quyền và bảo mật nhưng hy sinh khả năng mở rộng để làm được điều đó. Hiện tại, đó là một câu chuyện tương tự với Ethereum, trong khi các nhà phê bình Ethereum cũng chỉ ra rằng người sáng lập Ethereum như một sự thất bại, cùng với sự thiếu rõ ràng về tổng cung.

　　Khi Ethereum được ra mắt thì được coi là phiên bản nâng cấp của Bitcoin không chỉ vì Ethereum tạo ra DApps khả thi mà còn vì Ethereum nâng cấp số lượng giao dịch có thể được xử lý mỗi giây.

　　Điều này cho phép nền tảng có nhiều khả năng mở rộng hơn, nhưng vẫn còn bị hạn chế. Bitcoin có thể xử lý khoảng 5 giao dịch mỗi giây, trong khi Ethereum có thể xử lý khoảng 30. So sánh điều này với một nền tảng như VISA có thể chạy đến 50,000 giao dịch mỗi giây thì chúng ta có thể thấy những hạn chế hiện tại của tiền điện tử.

　　Hạn chế này của Ethereum, cùng với khả năng trao quyền cho các kỹ sư phần mềm sản xuất DApp, đã dẫn đến sự trỗi dậy của hệ sinh thái ICO. Một ICO - cung cấp tiền tệ ban đầu – quỹ tài trợ ban đầu của Ethereum; cảm hứng cho nhiều kỹ sư phần mềm để gây quỹ tương tự.

　　Nhiều điều đã hứa mà họ không thể cung cấp trên nền tảng Ethereum hiện tại. Do đó, kết quả là sự giận điên lên từ ICO đối với các nhóm huy động được rất nhiều tiền nhưng thường không thực hiện được lời hứa của họ.

　　Làm cách nào mà Ethereum có thể tuyên bố là một 'máy tính thế giới'？ Khi Ethereum không thể mở rộng quy mô thì chắc chắn nó không thể cạnh tranh？

　　ETH 2.0 - Proof of Stake

　　Ở phiên bản hiện tại, Ethereum không thể cạnh tranh với các hệ thống Fiat như VISA. Ở bài viết này chúng ta cùng đến với sự ra đời của ETH 2.0 hoặc Ethereum 2.0.

　　Eth2 đề cập đến một loạt các nâng cấp cho nền tảng Ethereum hiện đang được thực hiện. Ba mục tiêu chính của các nâng cấp này là tăng khả năng mở rộng, bảo mật và sự bền vững. Các mục tiêu này đang đạt được theo hai cách chính, một là sự ra đời của sharding và hai là chuyển sang một cơ chế đồng thuận mới được gọi là proof-of-stake (các giao thức bằng chứng cổ phần).

　　Sharding là một kỹ thuật khoa học máy tính được sử dụng để phân phối tải trên một mạng cụ thể. Trong trường hợp của Ethereum, ý tưởng là phân tán tải xử lý dữ liệu giao dịch và dữ liệu hợp đồng trên 64 chuỗi khác nhau. Người ta hy vọng rằng kỹ thuật này sẽ cải thiện khả năng xử lý giao dịch của Ethereum lên đến 100,000 giao dịch mỗi giây.

　　Proof-of-stake là một cách thay thế để các blockchain đạt được sự đồng thuận. Đây được gọi là cơ chế đồng thuận. Cho đến nay, Bitcoin và Ethereum đã sử dụng một cơ chế được gọi là Proof-of-stake.

　　Proof-of-work rất tốn kém về sức mạnh xử lý của máy tính dẫn đến chi phí năng lượng cao. Proof-of-work cũng có nguy cơ dẫn đến mạng bị hỏng nếu các trung tâm sự khai thác nhóm lại với nhau và nắm quyền kiểm soát hơn 50% mạng.

　　Proof-of-stake nhằm mục đích giải quyết hai vấn đề này bằng cách ngẫu nhiên hóa gánh nặng đồng thuận thay vì coi gánh nặng đồng thuận như một cuộc cạnh tranh. Chuyển sang Proof of stake sẽ thấy sự chuyển đổi gánh nặng đồng thuận từ thợ đào sang trình xác thực. Sẽ vẫn có phần thưởng cho việc xác nhận giao dịch; tuy nhiên, đó sẽ là một lựa chọn ngẫu nhiên hơn là proof-of-work.

　　Như chúng ta đã thấy trước đó, phí giao dịch của Ethereum được gọi là Gas và đương nhiên, những khoản phí này dao động theo nhu cầu và bị giới hạn bởi các giới hạn xử lý giao dịch của Ethereum. Nhu cầu gia tăng và nguồn cung hạn chế là nguyên nhân dẫn đến phí cao.

　　Mọi người hy vọng rằng các nâng cấp Eth 2.0 sẽ tăng đáng kể năng lực xử lý giao dịch của Ethereum và do đó phí Gas (phí giao dịch) sẽ trở nên thấp hơn nhiều.

　　Thông qua hai nâng cấp chính này và hứa hẹn về một cơ sở hạ tầng có thể nâng cấp dễ dàng hơn, Ethereum 2.0 nhằm mục đích trở thành nền tảng mà Vitalik đã hình dung lúc ban đầu về Ethereum. Cộng đồng đã khởi chạy giai đoạn đầu tiên của Eth2 vào tháng 12 năm 2020 và việc triển khai đầy đủ dự kiến sẽ diễn ra trong hai năm tới.

　　Chúng ta vẫn còn phải xem liệu Ethereum có thể thực hiện lời hứa trở thành 'máy tính của thế giới' hay không, nhưng bạn chắc chắn không thể trách họ vì tham vọng của họ.